Kościół św. Mikołaja w Nowej Rudzie


Kościół poświęcony śniątemu Mikołajowi to rzymskokatolicki obiekt sakralny, który pełni funkcję parafialną i jest integralną częścią dekanatu Nowa Ruda, wchodzącego w skład diecezji świdnickiej.

Usytuowany w malowniczej dzielnicy Centrum Nowej Rudy, ten kościół przyciąga zarówno wiernych, jak i turystów zainteresowanych historią i architekturą obiektów sakralnych w regionie.

Historia

W Nowej Rudzie znajduje się interesujący kościół św. Mikołaja, którego historia sięga XVI wieku. Świątynia, będąca pierwotnie ewangelickim obiektem, została wzniesiona w stylu późnogotyckim w 1515 roku.

W 1623 roku doszło do przejęcia kościoła przez katolików, co znacząco wpłynęło na jego dalsze losy. Niestety, w 1884 roku budynek uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, co postawiło przed społecznością wyzwanie jego odbudowy.

W latach 1885–1887 nastąpiła odbudowa obiektu w stylu neogotyckim, a projekt tego niezwykłego kościoła wykonał architekt Joseph Ebers, wspierany przez Josepha Elsnera.

Kościół był poddawany remontom, które miały miejsce w 1968 roku oraz w kolejnych latach 1970–1975.

Architektura

Kościół św. Mikołaja w Nowej Rudzie, to imponujący obiekt religijny, wyróżniający się trzynawową halową konstrukcją. Jego długość wynosi około 72 metrów, a szerokość to 22 metry. Bryła tej wyjątkowej świątyni charakteryzuje się skomplikowanym rozczłonkowaniem, z wyraźnie wydzielonym, wielobocznie zakończonym prezbiterium oraz bocznymi nawami, które są zamknięte w jednolity sposób.

Wieża kościoła zwieńczona jest strzelistym hełmem, którego narożniki zdobione są małymi hełmami-sterczynami. Na kalenicy dachu dumnie wznosi się bardzo smukła, czworokątna sygnaturka, która dodaje całości elegancji. Wnętrze kościoła pokryte jest sklepieniami, a jego bogate detale z cegły są typowe dla stylu neogotyckiego. Wśród tych detali znajdują się opaski okienne, portale, fryzy oraz przypory.

Wnętrze kościoła pełne jest jednolitego, neogotyckiego wyposażenia, które pochodzi z końca XIX wieku. Można tam znaleźć piękne, drewniane, polichromowane ołtarze oraz drewniany prospekt organowy. Niektóre elementy liturgiczne mają wielką wartość historyczną. Z wcześniejszej świątyni zachowały się również niezwykle cenne przedmioty, takie jak chrzcielnica z piaskowca, datowana na XIII wiek, oraz gotycka kamienna figura św. Krzysztofa z 1511 roku.

Dodatkowo, w kolekcji znajdują się gotycka, drewniana, polichromowana figurka Matki Bożej z XV wieku oraz późnogotycka figura św. Jana Nepomucena z XVI wieku. Te zabytki są świadectwem bogatej historii oraz tradycji, jakie kryje w sobie kościół św. Mikołaja.

Organy

W 1890 roku, firma Schlag & Söhne zrealizowała budowę organów, które dziś są uznawane za jedne z największych zachowanych mechanicznych organów tej manufaktury. Instrument, oznaczony jako opus 310, zachwyca swoją unikalną konstrukcją, która obejmuje wiatrownice z bocznymi klapkami, zaprojektowanymi według autorskich pomysłów producenta. Ostatnie prace remontowe przeprowadziła firma organmistrzowska z Wrocławia, co podkreśla dbałość o zachowanie historycznego dziedzictwa.

Dyspozycja instrumentu:

Manuał IManuał IIManuał IIIPedał
1. Pryncypał 8’1. Klarnet 8’1. Progr. Har 2–3x1. Puzon 32’
2. Gamba 8’2. Rurflet 8’2. Gedakt 16’2. Majorbas 32’
3. Tuba 8’3. Portunal 8’3. Obój 8’3. Oktawa 4’
4. Burdon 16’4. Gemshorn 8’4. Prync. Skrzyp 8’4. Kwintbas 10 2/3’
5. Pryncypał 16’5. Salicet 8’5. Aeolina 8’5. Gamba 16’
6. Fagot 16’6. Pryncypał 8’6. Voxcelestis 8’6. Wiolon 16’
7. Holflet 8’7. Mikstura 5x7. Gedakt 8’7. Prync. Bas 16’
8. Gedakt 8’8. Kwinta 2 2/3’8. Traversflet 4’8. Puzon 16’
9. Kwinta 2 2/3’+2’9. Kwintaton 16’9. Oktawa 4’9. Trąbka 8’
10. Kornet 3–5x10. Wiolina 4’_10. Kornet 3x
11. Mikstura 5x11. Rurflet 4’_11. Cello 8’
12. Trąbka 8’12. Róg nocny 2’_12. Oktawbas 8’
13. Oktawa 4’__13. Fletbas 8’
14. Flet 4’__14. Subbas 16’
15. Pikolo 2’___

Przypisy

  1. Nowa Ruda ( Kościół św. Mikołaja) [online], musicamsacram.pl [dostęp 15.02.2024 r.]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 17.05.2016 r.]
  3. O mieście – Zabytki Nowej Rudy. Nowaruda.info. [dostęp 17.05.2016 r.]
  4. a b c d e f g h i j Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 267.
  5. Janusz J. Czerwiński, Ryszard R. Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977 r., s. 281-284.

Oceń: Kościół św. Mikołaja w Nowej Rudzie

Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:5